Esad, Humus’u da kaybediyor

Başkent Şam’a açılan kapıda son durak olarak nitelendirilen Humus ilinde ilerleyen rejim karşıtı muhalifler, kent merkezinin iç kesimlerine kadar ilerledi.

Suriye rejimi güçleriyle 27 Kasım’dan bu yana çatışan, Halep ve Hama kent merkezinin kontrolünü ele geçiren Heyet Tahrir Şam’ın (HTŞ) başını çektiği rejim karşıtı muhalifler, Humus ilinde ilerliyor.

HUMUS’UN İÇLERİNE KADAR GİRDİLER

Rasten ve Telbise ilçe merkezlerini ele geçiren gruplar, kent merkezinin batısındaki Vaer Mahallesi’ne girdikten sonra, merkezin iç kesimlerine kadar ilerlemiş oldu.

Taraflar arasında çatışmalar devam ederken, rejim karşıtı gruplar kentin iç kesimlerine farklı noktalardan da girmeye çalışıyor.

SURİYE’DEKİ ÇATIŞMALAR

Suriye’nin kuzeyindeki Halep ilinin batı kırsalında 27 Kasım’da Esad rejimi güçleriyle, rejim karşıtı silahlı gruplar arasında çatışma başlamıştı.

30 Kasım’da Halep’in merkezinin büyük bölümünü rejim güçlerinden alan rejim karşıtı gruplar, aynı gün tüm İdlib genelinde hakimiyet sağlamıştı.

Gruplar, şiddetli çatışmaların ardından 5 Aralık’ta Hama kent merkezini rejim güçlerinden almıştı.

Rejim karşıtı gruplar, başkent Şam’a açılan stratejik önemdeki Humus ilinin bazı yerleşim yerlerini ele geçirerek burada ilerlemeye başlamıştı.

Suriye Milli Ordusunun Halep kırsalında 1 Aralık’ta terör örgütü PKK/YPG’ye karşı başlattığı Özgürlük Şafağı Operasyonu’nda ise Tel Rıfat ilçe merkezi, terörden kurtarılmıştı.

HUMUS’UN STRATEJİK VE TARİHİ ÖNEMİ

Ülkede Halep ve Şam’dan sonraki en önemli şehirlerinden biri olan ve “kültür başkenti” olarak bilinen Humus, Roma, Bizans, Emeviler, Abbasiler ve Osmanlılar gibi pek çok uygarlığın izlerini taşıyor.

Humus, coğrafi konumu, enerji kaynaklarına yakınlığı ve lojistik avantajları dolayısıyla Suriye’de hem iç siyasette hem de uluslararası denge açısından kritik bir yere sahip.

Suriye’nin orta kesiminde yer alan Humus, Şam, Halep, Lazkiye gibi ülkenin büyük şehirlerine bağlanan kesişim noktalarıyla ulaşım ve lojistik anlamında merkezi bir konumda.

M5 kara yolu üzerindeki Humus, Akdeniz’e açılan Lazkiye Limanı’na yakınlığıyla, ticaret ve askeri hareketlilik açısından stratejik bir avantaja sahip.

Suriye’nin kuzey-güney ve doğu-batı eksenindeki önemli ticaret ve askeri yolların üzerinde bulunan Humus’un çevresinden doğalgaz ve petrol boru hatları geçiyor, dolayısıyla enerji kaynakları açısından da stratejik konumda.

Humus, verimli tarım arazileri, sanayi tesisleriyle ekonomik açıdan hem yerel hem de ulusal ekonomi için kritik bir rol oynuyor.

SURİYE İÇ SAVAŞINDA ÇATIŞMALARIN MERKEZLERİNDEN BİRİ

Suriye’de 2011 yılında başlayan iç savaşın ilk yıllarında Humus, hükümet karşıtı protestoların merkezi haline geldi ve Suriye rejimi güçleri ile muhalif gruplar arasında şiddetli çatışmalara sahne oldu.

Muhalif gruplar, özellikle Baba Amr ve Halidiye gibi mahallelerde rejime karşı direniş başlattı. Bu mahalleler, muhalefetin kalelerinden biri haline geldi.

Suriye ordusu, 2012’de muhaliflerin kontrolündeki bölgeleri geri almak için yoğun bombardıman ve kuşatma stratejileri uyguladı.

Baba Amr Mahallesi, 2012’nin başında ağır bombardımana maruz kaldı ve rejim güçleri tarafından ele geçirildi.

BÜYÜK ACILARA SAHNE OLDU

Kuşatma sırasında temel gıda, ilaç ve insani yardımların ulaşımı engellendi, bu da sivillerin büyük acılar çekmesine neden oldu.

2014’te Humus’un merkezindeki eski şehir olarak anılan bölgede sıkışıp kalan muhalifler, uzun süren kuşatma ve müzakerelerin ardından teslim oldu.

Rejim, bu süreçte şehirde hakimiyet sağladı ve muhalifler, İdlib gibi bölgelere tahliye edildi.

Suriye rejimi muhaliflerin tahliyesinin ardından Humus’ta demografik değişimi teşvik eden politikalar uyguladı. Bazı mahalleler tamamen boşaltılırken bazı mahallelere rejim yanlıları yerleştirildi.

Büyük yıkım yaşanan Humus’ta tarihi ve kültürel yapılar zarar gördü, binlerce insan evlerini terk etmek zorunda kaldı.

Birleşmiş Milletler ve uluslararası yardım kuruluşları, şehirdeki insani kriz nedeniyle defalarca ateşkes çağrısında bulundu.