AYM’nin tartışmalı başkanı Zühtü Arslan’ın görev süresi doluyor

İlk kez 10 Şubat 2015’te Anayasa Mahkemesi (AYM) başkanlığına seçilen ve görev süresi 20 Nisan’da sona erecek olan Zühtü Arslan, bugün seçim sürecini başlatacak. Mahkeme’de başlayacak yeni süreçten önce alınan ve büyük tartışmalara neden olan kararlar yeniden akıllara geldi.

Son dönemde kamuoyunda sıkça tartışma konusu olan Anayasa Mahkemesi’nde (AYM) değişim süreci başlıyor. AYM Başkanı Zühtü Arslan’ın görev süresi doluyor.

Arslan, 17 Nisan 2012’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından AYM üyeliğine seçilmişti.

• 12 yıllık görev süresi doluyor

İlk kez 10 Şubat 2015’te Anayasa Mahkemesi başkanlığına seçilen Arslan, 2019 ve 2023 yılında gerçekleşen seçimler sonucunda da bir kez daha Yüksek Mahkeme’nin başkanı oldu. Anayasa Mahkemesi üyeliğinde görev süresi 12 yıl olduğu için 20 Nisan’da Zühtü Arslan’ın süresi dolacak.

• Seçim süreci başlıyor

Sürenin dolmasına yaklaşık 2 ay kala yeni başkan için seçim süreci ise bugün başlayacak. Seçim işlerini Arslan yönetecek. Seçimin yapılacağı yer, gün ve saat, en az 7 gün önceden yazılı olarak mahkeme üyelerine bildirilecek.  Zühtü Arslan, görev süresinin dolması nedeniyle aday olamayacak ancak oy kullanabilecek.

• 15 üyeden 8 üyenin oyunu alan başkan seçilecek

Genel Kurulda yapılacak seçimde 15 üyeden en az 8’inin oyunu alarak salt çoğunluğu sağlayan isim, 4 yıllığına Anayasa Mahkemesi Başkanlığı görevini üstlenecek.

Hiçbir üyenin yeterli çoğunluğu sağlayamaması halinde ise yeniden seçim yapılacak ve bir aday salt çoğunluğu yakalayana kadar seçim devam edecek.

• Can Atalay kararı ve yargı krizi

Zühtü Arslan’ın görev süresi dolarken, bu süre içerisinde kamuoyunda büyük tartışmalara neden olan birçok karar alındı.

Bu kararların en yakın tarihlisi ve hafızalarda taze olanı TİP Milletvekili Can Atalay hakkındaki karar oldu. Gezi davasından tutuklu bulunan Atalay hakkında hak ihlali ve tahliye kararı veren mahkeme ile kararı uygulamayan Yargıtay arasında büyük bir yargı krizi baş gösterdi.

• HDP’nin ödeneğinin kesilmesi talebine red

Arslan’ın görev süreci sırasında alınan ve tartışma yaratan diğer kararlar şöyle: AYM, kapatma davası kapsamında Yargıtay Başsavcılığı’nın Halkların Demokratik Partisi’ne (HDP) Hazine yardımına bloke konulması talebini reddetti. AYM, talebe ilişkin karar verilmesine yer olmadığına hükmetti. Bu karar da siyaset gündeminde günlerce tartışmalara neden oldu.

• Barış akademisyenlerine hak ihlali kararı

Anayasa Mahkemesi, “Barış İçin Akademisyenler İnisiyatifi” olarak adlandırılan metne imza atan 10 akademisyenin, “terör örgütü propagandası yapma suçundan cezalandırıldıkları” gerekçesiyle yaptıkları bireysel başvuruda hak ihlali kararı verdi.

• FETÖ’cüye tazminat kararı

FETÖ’den 26 yıl hapis cezası alan mahrem imamın cezaevinde işkence gördüğüne dair bireysel başvurusunu Anayasa Mahkemesi, hiçbir delil olmamasına rağmen kabul edip, FETÖ üyesine devletin 50 bin lira tazminat ödemesine hükmetti.

• Demirtaş’a hak ihlali kararı

Eski HDP EŞ Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, terör suçlarından yargılandığı Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki dava kapsamında uzun süre tutuklu bulunmasının “hak ihlali” olduğu iddiasıyla Yüksek Mahkeme’ye bireysel başvuruda bulundu.

Anayasa Mahkemesi, Demirtaş’ın tutukluluğunun makul süreyi aşması nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine hükmetti, başvurucuya 50 bin lira manevi tazminat ödenmesine karar verdi.

• Eren Erdem’e hak ihlali ve tazminat kararı

FETÖ 17/25 Aralık darbe girişiminde yasa dışı ses kayıtlarını servis ettiği iddiasıyla yargılandığı davada, 4 yıl 2 ay hapis cezasına çarptırılan dönemin Karşı Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni ve eski CHP Milletvekili Eren Erdem, çeşitli hak ihlalleri yapıldığı gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.

Yüksek Mahkeme, tutuklama nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine, Erdem’e 30 bin lira manevi tazminat ödenmesine karar verdi.

• Figen Yüksekdağ kararı

MLKP üyesinin mezarı başındaki anmaya katılan ve terör örgütü propagandası yaptığı gerekçesiyle mahkumiyet kararı verilen ve vekilliği düşürülen Figen Yüksekdağ, AYM’ye başvuru yaptı.

Mahkeme, Yüksekdağ’ın vekilliğinin düşürülmesine ilişkin ‘hak ihlali’ yapıldığına hükmetti ve Yüksekdağ’a 30 bin TL manevi tazminat ödenmesine karar verdi.

• Osman Kavala’ya tahliye

Mahkeme, 2020’de de Osman Kavala’nın başvurusu üzerine Gezi Parkı olayları bağlamında işlediği ileri sürülen tüm suçlardan beraatine ve tahliyesine karar vermişti.