İran- Azerbaycan sınırında gerilim ve tansiyon artıyor!

İran’ın Azerbaycan sınırında gerçekleştirdiği tatbikata Azerbaycan’dan yanıt geldi. Bakü yönetimi sınırın sıfır noktasına asker sevkiyatı gerçekleştirdi. İsrail Jerusalem Post gazetesi gelişmeyi “Tansiyon yükseliyor” başlığıyla verdi.

Dağlık Karabağ savaşı sırasında Ermenistan’a verdiği destek ile gündeme gelen İran, bu sefer de Azerbaycan’ın sınırında yaptığı tatbikat ile gündeme geldi. Azerbaycan’ın sınırda tatbikat yapmasının ardından iki ülke arasında tansiyon yükseldi

“HER ÜLKE KENDİ TOPRAKLARINDA ASKERİ TATBİKAT YAPABİLİR”

Azerbaycan lideri İlham Aliyev, İkinci Dağlık Karabağ savaşının başladığı tarih olan 27 Eylül’ün birinci yıldönümünde İran’ın sınırdaki gövde gösterilerine dikkat çekmişti. İran’a ait TIR’ların Karabağ’a gönderildiğini ve bunun üzerine Azerbaycan ordusunun kontrole başladığını kaydeden Aliyev, şu ifadeleri kullandı:

“İlk olarak söylemeliyim ki her ülke kendi topraklarında istediği askeri tatbikatı yapabilir. Bu onun egemenlik hakkı. Buna kimse söz söyleyemez. Fakat bunu bir zaman kesitinde analiz ettiğimizde bunun hiçbir zaman olmadığını görüyoruz. Neden şimdi ve neden bizim sınırımızda? Bu soruları ben değil, Azerbaycan toplumu soruyor. Bu soruyu dünyadaki Azerbaycanlılar soruyor.””TANSİYON YÜKSELİYOR”

Bu gelişme iki ülke arasındaki bölgesel gerilimi tırmandırırken, İsrail’in Jerusalem Post gazetesi ise, gelişmeleri ‘İran sınıra ordu yığarken Azerbaycan’la tansiyon yükseliyor’ başlığıyla sundu.

İRAN’IN TİCARİ ENDİŞESİ ARTTI

Dağlık Karabağ’da elde edilen zafer sonrasında bölgede değişen dengeler, İran’ı endişeye sevk etti.

Türkiye sınırında yer alan ve ülkenin geri kalanıyla bağlantısı bulunmayan toprağı Nahçıvan ile bir kara koridoru kurmaya hazırlanıyor. Öncesinde, Azerbaycan ve Nahçıvan arasındaki ticaret 30 yıldır İran üzerinden yapılıyordu. İran bu sayede hem Azerbaycan üzerinde politik etkiye sahip oluyor hem de bu ticaretten para kazanıyordu.

İRAN ENDİŞE EDİYOR

Dahası, yeni dönemde açılacak koridorla Türkiye ve Orta Asya arasındaki ticaretin rotası tamamen değişebilir. Türkiye-İran arasındaki mevcut rota, Tahran yönetimi için fazlasıyla kârlı. Türkiye’den girip Türkmenistan sınırından çıkan bir kamyon, 1.800 kilometrelik bu yol için İran’a yaklaşık 700-800 dolar geçiş ücreti ödüyor.

Türkiye’nin Güney Kafkasya’da büyüyen rolü ve Rus barış gücünün bölgede konuşlanması İran için alarm zillerini çaldıran diğer nedenler. Rusya’yı partneri olarak gören İran, bu ikinci olgudan daha az endişe duysa da Tahran’ın Kafkasya’da artan Türk etkisini kabullenmesi kolay değil.

“TÜRKİYE, RUSYA’NIN ETKİSİNİ AZALTIYOR”

İslami Devrim Muhafızları ile yakından ilişkili muhafazakar Civan gazetesi, Dağlık Karabağ çatışmasında Türkiye’nin rolünü incelediği analizde “Türkiye bölgede Rusya’nın etkisini azaltmaya çalışıyor, jeopolitik, ekonomik ve enerji alanında çıkarlar hedefliyor” ifadesini kullanıp devam etmişti:

“Türkiye’nin yaklaşımı ABD’nin Rusya’yı kısıtlama stratejisiyle genel olarak uyumlu. İran’ın jeopolitik çıkarlarını yeni bir koridor kurarak ihlal etmek akıllıca bir yaklaşım değil. İran Türkiye ve Azerbaycan tarafından yapılan bu girişimlere tolerans göstermeyecektir ve bu koridoru kabul etmeyecektir.”

İran’da Meclis açılışında konuşan Milletvekili Mahmut Ahmedi Bighaş ise, Türkiye’nin bölgedeki siyasi haritayı değiştirdiğini, NATO, İsrail ve ABD’nin Hazar Denizi’ne ulaşmasının yolunu açtığını ileri sürmüştü.