Koronavirüs ile mücadelede doğru bilinen yanlışlar

Tüm dünyadada koromavirüs kabusu devam ederken, vatandaşların merak ettiği tedbirlerle ilgili önemli açıklama geldi. Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi ve Ankara Üniversitesi (AÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alpay Azap, yeni tip koronavirüs hakkında doğru bilinen yanlışlara ilişkin açıklamalarda bulundu.
Koronavirüs (Covid-19) tüm dünyada hayatı kabusa çevivirirken, Türkiye’de de birçok kişi başta arama motorları olmak üzere çeşitli platformlarda Koronavirüsün etkilerini azaltacak yöntemleri araştırmaya başladı. Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi ve Ankara Üniversitesi (AÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alpay Azap, koronavirüsle ilgili tüm Türkiye’nin merak ettiği sorulara tek tek cevap verdi.
BİLİM KURULU ÜYESİ KORONAYLA İLGİLİ MERAK EDİLEN SORULARA TEK TEK CEVAP VERDİ
Çin’in Vuhan kentinde ortaya çıkan ve Antarktika hariç tüm kıtalara ve 120’den fazla ülkeye yayılan Kovid-19 ile mücadelede doğru bilginin önemine işaret eden Azap, öncelikle tedbirli olunması ve önerilen hijyen kurallarına uyulması gerektiğini vurguladı.
Ev yapımı turşuların, içerdikleri probiyotikler sayesinde bağışıklık sistemine bir miktar destek verdiği ancak içerdiği tuz nedeniyle aşırı tüketiminden kaçınılması gerektiği, burnun tuzlu suyla yıkanmasının virüsün bulaşıcılığını engellemediği bildirildi.
KORONAVİRÜSTE ÖLÜM ORANI YÜZDE 2 İLA 5 ARASI
Azap, yeni tip koronavirüs açısından test sonucu pozitif çıkan her hasta için hastalık seyrinin farklı olabileceğini ifade ederek, Kovid-19’a dair doğru bilenen yanlışlara ilişkin şu bilgileri verdi:
YANLIŞ: Her Kovid-19 enfekte olgu, ağır ve ölümcül seyretmektedir.
DOĞRU: Hastalığın seyrinde yüzde 10-15 oranında ağır solunum yetmezliği, böbrek yetmezliği ve çoklu organ yetmezliği görülebilir ve yüzde 2-5 oranında ölümle sonuçlanırken, yüzde 80 oranında hastalık hafif seyretmektedir.
MASKE VİRÜS KAPMAKTAN KORUMAZ
YANLIŞ: Hastalıktan korunmak için maske takmanız yeterlidir.
DOĞRU: Maske, kişiyi virüsü kapmaktan yeterince korumaz. Sadece kişi hasta ise virüsün başkalarına bulaştırılmasına engel olabilir. Hele ki sağlıklı kişilerin toplumda, gündelik hayatta maske takmasına gerek yoktur. Korunmada en önemli yöntem el temizliğidir. Eller mümkün olduğunca temiz tutulmalı ve göz, burun ve ağıza götürülmemelidir.
DEZENFEKTANLAR EGZAMAYA NEDEN OLABİLİR
YANLIŞ: El dezenfektanları tüm sorunu çözer.
DOĞRU: Piyasada değişik isimler ile pazarlanan sözde antiseptik, dezenfektan ve mikrop öldürücülerin çoğu elleri iyi bir ‘su-sabun temizliğinden’ daha çok koruyamayacaktır. Ellerin, sık sık bol sabunlu su ile dikkatle, iyice ovularak yıkanması koruyuculuk için yeterli olacaktır. Su ve sabuna ulaşılamayacak durumlarda 70 derece ve üzerinde bir kolonya veya alkol bazlı el dezenfektanı da kullanılabilir.
Sık el temizliği cildi kurutarak egzama gibi hastalıklara neden olabilir. O yüzden eller günde birkaç kere nemlendirici krem ile nemlendirilmelidir.
TUZLU SU VİRÜSÜN YAYILMASINI ENGELLEMEZ
YANLIŞ: Burnu tuzlu suyla yıkamak, tuzlu suyla gargara yapmak ya da sirke virüsün bulaşıcılığını engeller.
DOĞRU: Bu yanlış bir bilgidir. Bu konuda hiçbir bilimsel veri yoktur. Hatta tuzlu suyun tuz oranı yüksek olursa üst solunum yolu hücrelerine hasar verebilir. Solunum sistemini viral enfeksiyonlardan ya da dış etkenlerden korumada bir kalkan özelliği gösteren, bakteri ve virüslerin solunum hücrelerine tutunmasını engelleyen mukus tabakası da hasar görebilecektir.
“AŞIRI SICAK İÇECEKLER, FAYDADAN ÇOK ZARAR VEREBİLİR”
YANLIŞ: Sıcak içecekler içmek virüsü öldürecektir.
DOĞRU: Aşırı sıcak içecekler ağız-boğaz bölgesini yakıp kavurarak ‘koruyucu epitel tabakayı’ ve ‘önleyici bağışıklık salgılarını’ tahrip ettiğinden, faydadan çok zarar verebilir.
YANLIŞ: Enfekte yüzeyleri sadece su ile ya da ıslak mendil ile silmek yeterlidir.
DOĞRU: Yüzeyler belli oranlarda sulandırılmış (1:100; 1 birim çamaşır suyu, 99 birim su) çamaşır suyu ya da deterjanla temizlenmelidir. Basit deterjanlar da koronavirüsü önlemede çamaşır suyu kadar etkilidir.
“EV YAPIMI TURŞU BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNE DESTEK OLUR”
Prof. Dr. Azap, bağışıklığı kuvvetlendirmek ya da virüsün etkisini azaltmak için çeşitli yiyecek ve içeceklere yönelik de uyarılarda bulundu. Buna göre, doğru ve yanlış bilgiler şöyle:
YANLIŞ: Sarımsak, soğan yemek koronavirüs enfeksiyonunu önler.
DOĞRU: Sarımsak ve soğan içerdikleri alisin ve kuvarsetin sayesinde antimikrobiyal özellikleri olan sağlıklı gıdalardır ama koronavirüsten koruma gibi bir faydaları bilimsel olarak ortaya konmamıştır.
YANLIŞ: Çok turşu yemek bağışıklık sistemini güçlendirip hastalıktan koruyacaktır.
DOĞRU: Ev yapımı turşuların, içerdikleri probiyotikler sayesinde bağışıklık sistemine bir miktar destek vereceği doğrudur. Ancak aşırı miktarda turşu tüketimi aşırı miktarda tuz tüketimine de neden olarak vücudun sıvı elektrolit dengelerinde değişikliklere ve hipertansiyona sebep olabilir.
KELE PAÇA VİRÜSÜ ENGELLER Mİ?
YANLIŞ: Kelle paça çorbası bağışıklık sistemi için şarttır.
DOĞRU: Bağışıklık sistemini özel olarak güçlendirdiği gösterilmiş herhangi bir gıda yoktur. Önemli olan sağlıklı ve dengeli beslenme alışkanlığıdır. Virüslerden korunmada bağışıklık sisteminin önemli olduğu doğrudur. Bugüne kadar yapılan bilimsel çalışmalarla bağışıklık sistemini güçlendirdiği kanıtlanmış 3 uygulama vardır. Bunlar, dengeli beslenme, yeterli bir uyku ve düzenli fizik egzersiz şeklindedir.
YANLIŞ: Alkolsüz kolonya, el dezenfektanı olarak kullanılabilir.
DOĞRU: Bir sıvının dezenfektan özelliğe sahip olması için minumun yüzde 70 alkol oranına sahip olması gerekir. Uygun el antiseptiği bulunamayan yerlerde yüzde 80-90 arasında alkol içeren her türlü kolonya da el hijyeninde virüsten korunmada kullanılabilir.
YANLIŞ: Havaların ısınması ile virüs ortadan kaybolacak.
DOĞRU: Sıcak havanın virüsü doğrudan öldürmesi gibi bir durum söz konusu değil. Ancak havaların ısınması ile insanlar kapalı ve havasız ortamlarda uzun süre vakit geçirmiyor, evler, iş yerleri daha iyi havalandırılıyor ve böylelikle solunum yoluyla bulaşan virüslerin bulaşma olasılığı azalıyor. İkinci olarak da artan sıcaklık nedeniyle virüs dış ortamda daha kısa süre canlı kalabiliyor.
CANAN KARATAY’IN ÖNERİSİ ÇÜRÜDÜ
Koronavirüs salgını ve alınacak önlemlerle ilgili açıklamalarda bulunan Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Firdevs Aktaş, isim vermeden “Kelle paça çorbası ve sarımsak gibi gıdalar tüketin” önerisinde bulunan Canan Karatay’a da yanıt verdi.
Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Firdevs Aktaş, yeni tip koronavirüs ve alınması gereken tedbirlere ilişkin merak edilenleri anlattı. Virüsten korunmak için Canan Karatay’ın önerdiği kelle paça çorbasının bağışıklık sistemini güçlendirmeyeceğini vurguladı.
KELLE PAÇA VE SARIMSAK BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİ GÜÇLENDİRİR Mİ?
Halk arasında “bağışıklığı yükseltmek için kelle paça çorbası ve sarımsak gibi gıdaların tüketilmesi gerek” iddialarına açıklık getiren Aktaş, “Bağışıklık sistemi bu tür katkılarla yükselecek bir sistem değil. İnsanın vicdanını rahatlatabilir bunlar. Bulaşıcı hastalıkların bir faktörü vardır mikroorganizmalar. Onları vücudunuza sokmazsanız hastalıklardan kurtulursunuz. Sağlıklı bir kişiyseniz bunu atlatmanız elbette mümkün olur. Ama bazı altta yatan hastalıklar nedeniyle önleyemeyeceğiniz durumlar vardır. Kalp hastasısınızdır, kalp damar hastalıkları, diyabet hastalığı olabilir. Bunlar bağışıklık sistemini zayıflatan şeyler. Bu durumda korunma daha çok öne geçiyor. Bu tür hastaların özellikle dikkat etmesi gerekiyor. Bir de yaşlı grubu var. Yaşlı grubun ciddi hastalıklar için aday olduğunu düşünerek bunların dikkatli olması, hasta olmamaya dikkat etmesi lazım.” ifadelerini kullandı.